چهل حديث دربارۀ آداب غذا خوردن:
قبل از هر چيز بايد متذكر شد كه تمامي اين احاديث جزء مستحبات محسوب مي گردند و اصلي ترين و مهمترين امر اين است كه انسان غذا و لقمه اي را كه مي خورد از راه حلال به دست آمده باشد و شبهه ناك نباشد. زيرا اگر لقمه حرام باشد انسان هر كدام از اين مستحبات را انجام دهد فايده اي ندارد چون اصل را كنار گذاشته و به فرع پرداخته است.
حضرت علي(ع) مي فرمايند: زندگي را براي خوردن مخواه؛ بلكه خوردن را براي زندگي بخواه.
شستن دستها پيش و پس از غذا:
1- پيامبر خدا(ص): شستن دستها پيش و پس از غذا، شفايي براي تن و مايه بركت در روزي است.
2- پيامبر خدا(ص): شستن دستها پيش از غذا، فقر را دور مي كند و شستن دستها پس از غذا، اندوه را مي راند و چشم را سلامت مي دهد.
3- پيامبر خدا(ص): اگر كسي از شما در حالي كه خوابيد كه در دستانش بوي گوشت بود و آن را نشست و آنگاه عارضه اي به وي رسيد، مبادا جز خويش را نكوهش كند.
4- حضرت علي(ع): شستن دستها پيش و پس از غذا، موجب فزون شدن عمر است و سبب زدودن چربي از جامه هاست و ديده را جلا مي دهد.
5- امام صادق(ع): دستهايتان را پيش و پس از غذا بشوييد؛ چرا كه فقر را مي برد و بر عمر مي افزايد.
گذاشتن سبزي در سفره:
6- پيامبر خدا(ص): سفره هايتان را به سبزي آذين كنيد؛ زيرا آن، همراه با گفتن بسم الله، شيطان را مي راند.
7- امام صادق(ع): هر چيزي زيوري است و زيور سفره، سبزي است.
درآوردن كفش ها:
8- رسول خدا(ص): به هنگام غذا، كفش هايتان را درآوريد؛ چرا كه اين، رفتاري زيباست.
9- رسول خدا(ص): چون غذا نهاده مي شود، كفش هاي خود را درآوريد؛ زيرا اين كار، موجب آسايش بيشتر پاهايتان است.
بر زبان آوردن نام خدا:
10- رسول اكرم(ع): هر غذايي كه بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هيچ بركتي در آن نيست.
11- امام علي(ع): - در سفارش هاي خود به كميل-: به گاه غذا خوردن، از آن كسي نام ببر كه با وجود نام او، ديگر هيچ دردي زيان نمي رساند و نامش، شفاي همه بيماري ها و ناتن درستي هاست.
خوردن با دست راست:
12- مسند ابن حنبل – به نقل از عايشه -: پيامبر خدا دست راست خود را به خوردن و برآوردن نيازهاي ديگر خويش اختصاص داده و دست چپ را به زدودن آلودگي از مقعد و آنچه در آن ناحيه است، واگذارده بود.
آغاز كردن غذا با نمك و به پايان بردن آن با نمك يا سركه:
13- پيامبر خدا(ص): هر كسي كه غذاي خود را با نمك آغاز كند وبا نمك به پايان ببرد، از هفتاد و دو درد- كه جذام و برص(پيسي) از آن جمله است – در امان مي ماند.
14- امام صادق(ع): بني اسرائيل، [غذا را] غذا را با سركه آغاز مي كردند و با آن نيز به پايان مي بردند؛ ولي ما با نمك آغاز مي كنيم و با سركه به پايان مي بريم.
15- امام كاظم(ع): سفره اي كه در آن نمك نباشد، بي بركت است. آغاز كردن غذا با نمك، براي تن درستي، بهتر است.
خوردن غذا به هنگام گرسنگي و اشتها:
16- رسول اكرم(ص): خوردن بدون گرسنگي و خوابيدن بدون بيداري كشيدن[ و احساس نياز به خواب]، نزد خداوند، گناهي سهمگين است.
17- امام علي(ع): هر كس مي خواهد هيچ غذايي به او زياني نرساند، تنها هنگامي غذا بخورد كه گرسنه شده و معدۀ او [ازخوراك پيشين،] پاك شده باشد.
آغاز كردن با سبك ترين غذا:
18- امام رضا(ع): غذاي خود را با سبك ترين غذايي كه بدنت به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعاليت ها و زمانه ات تغذيه مي كند، آغاز كن.
خوردن غذاي گرم، پيش از سرد شدن:
19- پيامبر خدا(ص): گرمي[غذا]، بركت دارد.
20- المحاسن – به نقل از مرازم- : امام صادق(ع) براي ما غذايي گرم فرستاد و فرمود: « پيش از آن كه سرد شود، بخوريد؛ چرا كه اين، خوش تر است.
برداشتن لقمه هاي كوچك و جويدن كامل:
21- رسول خدا(ص): - در بيان آداب غذا خوردن- : اما آداب آن، كوچك كردن لقمه و جويدن كامل است.
22- امام حسن(ع): در باره سفره، دوازده نكته است و بر هر مسلماني لازم است كه آنها را بداند. از آنها چهار چيز، واجب، چهار چيز مستحب، و چهار چيز جزو آداب است. اما آنچه از آداب است، عبارت است از: خوردن از آنچه پيش خود تو است؛ كوچك كردن لقمه؛ خوب جويدن؛ و كمتر نگريستن به چهره مردم.
دست كشيدن از غذا پيش از سيري:
23- پيامبر خدا(ص): زماني بخور كه ميل به خوردن داري و در حالي خوردن را رها كن كه هنوز اشتهايت است.
24- امام علي(ع): هر كس مي خواهد هيچ غذايي به او زيان نرساند، تنها هنگامي غذا بخورد كه گرسنه شده و معدۀ او [ازخوراك پيشين،] پاك شده باشد. پس چو خواست بخورد، نام خدا را بر زبان آورد، خوب غذا را بجود و در حالي دست از غذا خوردن بكشد كه هنوز ميل به خوردن دارد و به آن، احساس نياز مي كند.
دست كشيدن بر چهره و دعا كردن پس از شستن دستان:
25- امام صادق(ع): دست كشيدن بر چهره پس از وضو، كنجدك(كك و مك) را از ميان مي برد و روزي را افزون مي كند.
26- امام صادق(ع): چون پس از غذا دستانت را شستي، با باقي مانده آب، دستي بر چشمان خود بكش؛ چرا كه مايه ايمني از درد چشم است.
به پشت دراز كشيدن پس از غذا:
27- امام جعفر صادق(ع): دراز كشيدن پس از غذا، بدن را چاق مي كند، غذا را هضم مي نمايد و درد را [از درون انسان،] بيرون مي كشد.
28- امام رضا(ع): هرگاه چيزي خوردي، به پشت دراز بكش و پاي راست خود را روي پاي چپ بگذار.
پرهيز از زياده روي:
29- قرآن كريم: بخوري و بياشاميد؛ ولي اسراف نكنيد. [سوره مباركه اعراف، آيه31.]
30- پيامبر خدا(ص): يكي از انواع زياده روي، اين است كه هر آنچه را دوست داري، بخوري.
پرهيز از دميدن در غذا:
31- امام علي(ع): - دربارۀ آنچه پيامبر خدا(ص) نهي فرموده است- : از اين نهي كره كه در غذا يا نوشيدني بدمند.
32- امام علي(ع): نبايد كسي بر محل سجدۀ خود و نه در غذاي خود و نه در آنچه مي نوشد، بدمد.
پرهيز از خوردن با دست چپ:
33- پيامبر خدا(ص): خوردن با دست چپ، از نافرهيختگي است.
34- پيامبر خدا(ص): با دست چپ نخوريد؛ چرا كه شيطان با دست چپ مي خورد.
پرهيز از خوردن پس از سيري:
35: امام صادق(ع): در سه چيز، ناخشنودي خداوند است: خفتن بدون بيداري كشيدن[و احساس نياز به خواب]، خنديدن بدون شگفتي، و خوردن پس از سيري.
پرهيز از خوردن غذاي داغ:
36- رسول اكرم(ص): غذايتان را سرد كنيد تا در آن به شما بركت داده شود.
37- امام صدق(ع): نزد پيامبر(ص) غذاي داغي آوردند. فرمود:«خداوند، آتش را خوراكمان نكرده است. كنارش بگذاريد تا سرد شود». پس آن را واگذاشتند تا سرد شود.
پرهيز از خوردن در حالت جنابت،مگر با وضو:
38- پيامبر خدا(ص): پنج چيز پيسي مي آورد: نوره كشيدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضو گرفت و غسل كردن با آبي كه با آفتاب گرم شده است؛ خوردن در حال جنابت؛ نزديكي با زن در دوران قائدگي اش؛ و خوردن در حال سيري.
39- سنن النسائي- به نقل از عايشه-: پيامبر خدا، چون در حال جنابت قصد خفتن داشت، وضو مي ساخت و چون قصد خوردن داشت، دستان خويش مي شست.
پرهيز از خفتن، بلافاصله پس از خوردن غذا:
40- پيامبر اعظم(ص): غذايتان را با ياد خدا و نماز، ذوب(هضم) كنيد و بر آن مخوابيد، كه دل هايتان سخت مي شود.
منبع:
دانشنامۀ احاديث پزشكي، محمدي ري شهري، ترجمه دكتر حسين صابري.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: مطالب و مباحث دینی و مذهبی، ،
:: برچسبها: غذا خوردن, غذا, اسلام, آداب غذا خوردن, حلال, حرام, حدیث غذا, حدیث ائمه,